Zapalenie płuc to poważna choroba, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jej objawy mogą być wyjątkowo uciążliwe, a nieleczona choroba może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy zapalenia płuc, by w porę zareagować.
Zapalenie płuc to poważna choroba, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jej objawy mogą być wyjątkowo uciążliwe, a nieleczona choroba może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy zapalenia płuc, by w porę zareagować.
Co to jest zapalenie płuc i jakie są jego rodzaje?
Zapalenie płuc to stan zapalny, który obejmuje pęcherzyki płucne lub tkankę śródmiąższową w płucach. W najprostszym ujęciu wyróżnia się dwie główne postaci zapalenia płuc: pozaszpitalne i szpitalne.
- Pozaszpitalne zapalenie płuc to przypadłość, którą można zarazić się na co dzień – poza placówką medyczną. Jest to najczęściej spotykany typ.
- Szpitalne zapalenie płuc rozwija się u osób, które przebywają w szpitalu dłużej niż 48 godzin. Ten podział jest o tyle istotny, ponieważ różni się czynnikami, które wywołują chorobę w obu tych środowiskach. W warunkach szpitalnych często za infekcję odpowiadają bakterie oporne na wiele antybiotyków. [1]
Zapalenie płuc – przyczyny
W przypadku pozaszpitalnego zapalenia płuc najczęstszym winowajcą jest dwoinka zapalenia płuc, czyli Streptococcus pneumoniae. Odpowiada ona za znaczną część przypadków tej choroby. Inne bakterie, które mogą spowodować zapalenie płuc poza szpitalem, to między innymi Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Legionella pneumophila oraz Haemophilus influenzae. Do jednej trzeciej przypadków pozaszpitalnych zakażeń mogą przyczynić się także wirusy dróg oddechowych, takie jak wirus grypy, paragrypy, koronawirusy czy adenowirusy. W przypadku osób z osłabioną odpornością lista potencjalnych patogenów się poszerza o inne wirusy, a nawet grzyby, takie jak Aspergillus fumigatus czy Candida albicans. [1]
Szpitalne zapalenie płuc często jest powodowane przez te same bakterie, jak w przypadku zakażeń pozaszpitalnych, a także pałeczki Gram-ujemne (np. E. coli, K. pneumoniae), które zazwyczaj są jeszcze wrażliwe na antybiotyki. Jednak po piątym dniu pobytu w szpitalu dominują szczepy bakterii, które są wielolekooporne. Należą do nich często pałeczki Gram-ujemne, takie jak Pseudomonas aeruginosa czy Acinetobacter spp., a także groźny Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty). Te bakterie mogą pochodzić z urządzeń medycznych, środowiska szpitalnego, a także być przenoszone między pacjentami i personelem. [1]
Zapalenie płuc – objawy
Objawy zapalenia płuc obejmują kaszel (często z ropną plwociną), ból w klatce piersiowej nasilający się przy oddychaniu i odkrztuszaniu oraz duszność. Towarzyszą im dolegliwości ogólnoustrojowe, takie jak poty, dreszcze, bóle mięśniowe, świszczący oddech i gorączka powyżej 38∘C).
Diagnozę potwierdza lekarz na podstawie badania fizykalnego, radiogramu klatki piersiowej, a także badań laboratoryjnych. [2]
Powikłania zapalenia płuc
Płyn w jamie opłucnej i ropniak opłucnej
W przebiegu zapalenia płuc może pojawić się płyn w jamie opłucnej – to zjawisko dość częste, a płyn zwykle wchłania się samoistnie po wdrożeniu leczenia. Jeśli jednak dojdzie do nadkażenia płynu, może utworzyć ropniak opłucnej, który objawia się uporczywą gorączką, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej i dusznością. Ten stan wymaga pilnej interwencji medycznej, często drenażu i intensywnej antybiotykoterapii. [1, 2]
Ropień płuca
Innym poważnym powikłaniem zapalenia płuc jest ropień, czyli jama wypełniona ropą w tkance płucnej. Może powstać po zachłyśnięciu lub w związku z niektórymi chorobami układu nerwowo-mięśniowego. Leczenie trwa zwykle kilka tygodni i polega na podawaniu odpowiedniego antybiotyku. W terapii pomaga także rehabilitacja ułatwiająca usuwanie ropy – szczególnie tzw. drenaż ułożeniowy. [1, 2]
Martwicze zapalenie płuc
Martwicze zapalenie płuc to rzadkie, ale bardzo groźne powikłanie, w którym bakterie powodują obumieranie tkanki płucnej. Choroba przebiega bardzo ciężko, z charakterystycznymi zmianami widocznymi na tomografii komputerowej. Wymaga długiego (ok. 4 tygodnie) i intensywnego leczenia antybiotykami, często podawanymi dożylnie. [1, 2]
Jak wygląda leczenie zapalenia płuc?
Leczenie zapalenia płuc polega głównie na antybiotykoterapii. Antybiotyk dobierany jest przez lekarza, a dobór leku zależy od podejrzewanego lub potwierdzonego patogenu. W domu przyjmuje się je doustnie, w szpitalu – doustnie lub dożylnie, zazwyczaj przez 7 dni (dłużej przy atypowych lub ciężkich zakażeniach). Zawsze zaleca się odpoczynek, odpowiednie nawodnienie i ewentualnie przyjmowanie leków przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. [4]
Artykuł na zlecenie marki Deflegmin
Źródła:
[1] Mejza F., Zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/65040,zapalenie-pluc [Dostęp online: 28.05.2025]
[2] Durbin, W. J., Stille, C., & i Stille, D. D. Zapalenie płuc, 2009, Vol. 13 Nr 6 Pediatria po Dyplomie, s. 31-45
[3] Tadeusz Przybyłowski, Jan Kuś, Szpitalne zapalenie płuc (SZP), Medycyna Praktyczna, Interna – Mały Podręcznik: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.2. [Dostęp online: 28.05.2025]
[4] Tadeusz Przybyłowski, Jan Kuś, Pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP), Medycyna Praktyczna, Interna – Mały Podręcznik: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.1. [Dostęp online: 28.05.2025]